Blog

Rusya’da şaşırtıcı bir Masonik Şapel Golik Şapel mi, Mason Mabedi mi?

Rusya’da, meşrutiyet ve serflerin özgürlüğüne dönük beklentileri karşılanmayan askerler arasında 182O’de huzursuzluk başladı ve ayaklanmalar oldu.
Bu dönemde, Batı’nın devrimci akımlarından etkilenmiş olan askerlerden yalnızca Semenovsky Alayı subaylarının dörtte üçünün Mason oldukları saptanmıştır.

Meydana gelen ayaklanmaların liderlerinin tümünün Mason oldukları da tespit edilince, Localar devrimci hareketin kaynağı olarak kabul edildi ve 1822yılında Masonluk Rusya’da yasaklandı.

Kuzey’in Venedik’i diye de ad­landırılan St. Petersburg’a gi­den turistler, kentin güne­yinde Puşkin yerleşim bölgesini de ziyaret ederler. Puşkin’in cazibe noktası, havuzlu teraslı bahçeler ve korular içinde, 18. yüzyılda barok stilde inşa edilen Katerina Sara- yı’dır. Bu saray sahasının ücra bir noktasında, koruluğun içinde giz­lenmiş, turist güzergâhının dışında, kuleli bir Mason Mabedi vardır. Ma­son Mabedi olarak inşa edilen ve günümüzde Gotik Şapel diye bilinen bu yapı, 1917 Devriminden bu ya­na bakımsız kalmıştır.

Napoleon ordularının ye­nilgisinden sonra, 1815’de, Rus­ya’ya Batı’nın devrimci akımla­rından etkilenmiş olarak dönen muzaffer askerler, meşrutiyet ve serflerin özgürlüğü gibi siyasi dü­şüncelere sahip olmuşlardı. Bü­yük Katerina’mn torunu Çar 1. Aleksandr da liberal görüşlü bir hükümdar görünümündeydi.

Askerler, siyasi düşüncelerinin beraberinde Hürmasonluğa da taze bir ilgi getirmişlerdi.

Beklentilerin aksine, Çar, liberal hareketten ürkerek Rus monarşisi­nin alışılagelmiş otokratik yönetim tarzına döndü. 1820’de beklentileri karşılanmayan askerlerin arasında huzursuzluk başladı ve ayaklanma­lar oldu. Yalnızca Semenovsky Ala­yı subaylannın dörtte üçünün Ma­son olduklan saptanmıştır. Ayak­lanmaların liderlerinin tümü Mason olduklarından, doğal olarak Localar devrimci hareketin kaynağı olarak kabul edildiler ve 1822 yılında Ma­sonluk yasaklandı. Ancak, huzur­suzluğun devam etmesi ve 1825’de Aralık Devrimi diye bilinen hareke­tin oluşu ile alman tedbirlerin sonuç vermediği anlaşılınca yasaklama kararı kaldırıldı.

Masonik Şapelin tasarlanması

1825 yılında, sonradan Puşkin olarak anılacak Tsarskoe Selo saray sahasında yalnızca “Şapel” diye ad­landırılan bir inşaat başladı. Bir Hürmason mimarın planlarını çizdi­ği şapelin inşaat masrafını tüm Rus Locaları karşıladı. Yıl bitmeden Çar Aleksandr öldü, halefi ve kardeşi olan 1. Nikola inşaatı tamamladı.

Çarlar, Masonluğun ve Localar­da beslenen düşüncelerin devrimci mahiyette olduklarına dair kanaat sahibi olmalarına rağmen, kendi sa­raylarının bahçesinde böyle bir ma- sonik sembolün inşa edilmesine ne­den göz yumdukları, hattâ destekle­dikleri anlaşılamamıştır. Belki hedef Masonluğun Çar’a bağlılığını temin etmekti. Belki de, Çarlar, Masonlu­ğun gizlilikten çıkartılıp gözetimleri­nin altına alınmasının, kapatılma­sından daha etkili olacağını düşü­nüyorlardı. Bu son düşünceyi doğ­rulayan başka bir öğe, devlet adam­larının yetiştirildiği Saray okulunda 1827-1843 yılları arasında, ders programında “Masonik Etüt’Terin bulunmasıdır.

Şapel’in müdavimleri arasında, yazdıklarını yayınlamadan önce Saray’ın sansüründen geçirmeye mecbur olan ve sonradan yöreye adını veren, ünlü şair, devrimci, Hürmason Aleksandr Puşkin vardı.

1837 yılında Rusya’nın ilk de­mir yolu, muhtemelen Masonların etkisiyle, St. Petersburg ile Puşkin arasında inşa edildi. Şapel mabet olarak kullanılmadığı zamanlar baş­ka amaçlara da hizmet etmiştir. Ör­neğin, Çar kabinesini burada toplar­dı. 1905 yılında Fransa Grand Ori- ent’mdan gelen heyetle 1905 yılın­da Şapel’de yapılan toplantı Saray zabıtlarına geçmiştir.

Şapel’in iç mimarisi

Şapel, Baedeker turizm rehberine göre, Neo-Gotik tarzda inşa edilmiş­tir. Giriş katı bir nöbetçi kulübesine benzer. Maksat üst katlara girişi kontrol etmekti. Dar bir taş merdiven­den 8.5 m. yüksekliğinde kubbeli ta­vanı olan parviye çıkılıyor. Tepedeki tek pencereden ışık alan kubbenin yan duvarlarında sahte pencereler var. Grand Orient Masonları’mn Loca açılışındaki selam işareti gibi, sol eli kalbinin üstünde, sağ eli de yumruğu sıkılmış olarak ileriye uzatılmış bir bronz Hazreti İsa heykeli parviye gi­renleri karşılıyor.

veya iplerle yu­karı çekilen bir koltukla çıkılabili- yordu. Toplantı başladığında, ip merdiven yukarı çekilerek güven­lik sağlanıyordu. Salonun dört du­varının üst taraflarında üçer kü­çük pencere ile Doğu ve Batı’da dar uzun birer pencere aydınlan­mayı sağlıyordu. Parvi gibi, bu sa­lonun da tezyinatı çok sade idi. Yerde saraydan gelen halılar, du­varlarda da masonik sembollerle süslenmiş sancakları asmaya ya­rayan barlar var. Bir metal soba ısınmayı sağlıyordu.

Şapel’in piramit şeklindeki damı­nın etrafını sivri kuleler süslüyor. Piramidin tepesinde tek ayak üze­rinde duran bir pelikan^’heykeli var. Pelikanın kalkık ikinci ayağı bir çekiç tutuyor.

Şapel’in son defa kullanımı, Şu­bat 1917 Devrimi’nden sonra, 2 Mart (15 Mart) 1917’de olmuştur. O gün, geçiş dönemi burjuva hükü­metinin adalet bakanı, daha sonra Başbakanı, Hürmason Aleksandr KerenskiG), Şapel’deki toplantıda, Çar 2. Nikola’yı tahtından feragat etmeye zorladı. Kerenski’nin heye­tinde, toplantıdan iki ay kadar önce, Aralık 1916’da mistik büyücü Grigori Rasputin’i öldüren aristokrat Feliks Yusupov da vardı.

• -Trexler’in metninde “karabatak”.

– Kerenski Hükümetinin tüm bakanları masondu. Ekim 1917 Bolşevik devrimi ile iktidardan uzaklaştırılan Kerenski İngiltere ve Fransa’da bir süre kaldıktan sonra ABD’ye yerle­şerek kendisini demokrasi idealinin temsilcisi olarak tanıttı. Kerenski 1919’da “Bolşevizm’e Yolu Açan Kornilov’un isya­nı”, 1927’de “Katastrof”, 1934’de “Özgürlüğün Çarmuha Gerilmesi” ve 1966’da “Hatıraf’ını yayınladı.

• Yazan: C. Deforest Trexler • Derleyen: Çelil Layiktez

 

Kaynak: Tesviye Dergisi Sayı 67

5 December 2020