Blog

DIŞ TEMASLAR İÇİN KILAVUZ

Dergimizin bu sütununda yurt dışında Loca ziyaret etmek isteyen K.lcrimize yardımcı olmak üzere, ziyaretin neleri gerektirdiğini, sonradan da “intizam” ve “tanıma” konularını işleyeceğiz ve tanımış olduğumuz Bü. Locaları, istatistiki bilgi eşliğinde, özelliklerini belirterek takdim edeceğiz. Muntazam bir Locayı ziyaret etmek en eski bir masonik imtiyazdır. Ancak bu imtiyazı kullanmanın şartları vardır:

1. İntizamın tanınması: Ancak birbirini tanıyan iki Bü. L.nm üyeleri birbirlerine ziyaretçi olabilirler.
2.  Üs. Muh.’in selahiyeti: Üs. Muh. ziyaretçi K.in intizamından şüphe ederse veya bu ziyaretin kendi locasının ahengini bozabileceğine inanıyorsa, o K.i locasına almayabilir.
3. Locaların iç işlerinin görüşüldüğü toplantılar: Bu türden toplantılara ziyaretçi olarak katılmak masonik nezaket kurallarına aykırı sayılır.
4. Ziyaret:
   a. Ziyaret edilecek locanın intizamını önceden Bü. L. sekreterliğinden araştırınız.
   b. Diploma, aidat makbuzu, masonik pasaport, üyelik kartı gibi dokümanları ve pasaportunuzu yanınızda bulundurunuz.
   c. Vaktiniz varsa, önce Bü. L. Sekreterliğini ziyaret ederek kendinizi tanıtınız, size bir rehber tayin ederler.
   d. Kendi ritüelinizi iyi biliniz, sınanabilirsiniz.
   e. Toplantıya erken gidiniz.
   f. Tanıdığınız masonlar varsa, size kefil olabilirler

İNTİZAM VE TANIMA
Seyahat eden mason için intizam ve tanıma/tanınma keyfiyeti çapraşık bir konudur.  Sorun her Bü.L.’nın diğer bütün Bü.L.ları muntazam olarak tanımamasındadır.
Seyahat eden mason bağlı bulunduğu Bü.L. ziyaret ettiği ülkenin Bü.L.sını tanımıyorsa, o Bü.L.ya bağlı locaları ziyaret edemez ve üyeleriyle masonik bağ kuramaz.

TANIMA NEDİR?
Bir Bü. L.nın bir diğerini tanımış olması, o Bü. L.nın masonik intizamını, otoritesini ve egemen olduğu coğrafi bölgeyi kabul ettiğini ifade eder. Tanıma geçerli olmak için karşılıklı olmalıdır. Bir Bü. L.nın bir diğerini tanımasının ilk adımı tahkikat ve gerektiğinde anlaşmazlıkların hal edilmesidir. Bunun için Bü. L. tanınma talebinde bulunan Bü. L.yı daha önce tanımış olan Bü. L.larla istişare eder.

TANIMA NEDEN SORUN OLMUŞTUR?
Masonik tarihte bir Bü. L.nın bir diğerini tanıması daima sorun olmuştur ve bu böylece sürecektir. Her Bü. L.nın tanıma yöntemleri kendine mahsus olmakla beraber, genel hatlar aynıdır. Bir ülkede birden fazla obediansa bağlı localar bulunduğunda, ziyaret açısmdan sorun esas o zaman baş gösterir.
Örnek olarak aynı kentte locaları bulunan “A”, “B” ve “C” Bü. L.larını ele alalım. “A” ve “B” Bü. L.ları birbirlerini tanırken, yalnız “A” “C”‘yi tanırsa, “B” ve “C” Bü. L.larına bağlı K.ler birbirlerini ziyaret edemezler. Ayrıca “B” ve “C” Localarından kardeşler aynı zamanda “A” locasında bulunamazlar. Bu sorun halen Japonya’da yaşanmaktadır.

TANIMA VE MASONLUK TARİHİ:
Tanıma ve intizam konularını anlamak için masonluk tarihine kısaca bakmak gerekir. Muhtelif ülke Bü. L.ları otonom kuruluşlardır ve “Masonluğun eski Landmarkları ile örf ve adetlerine” bağlılığın dışında hiçbir müşterek yasaya bağlı değildirler. 17. yy. İskoç ve İngiliz uygulamaları dahi birbirinden farklıdır. 17 yy. başında ingiltere’de masonluğun büyük çoğunluğu spekülatif hale dönüşmüşken, İskoçya’da, 18. yy. ortalarında hala gerçek operatif mason locaları faaliyet gösteriyordu.

Masonluğun kısa bir zamanda, zaten uygulamalarında farklılıklar olan ingiltere, Iskoçya ve irlanda’dan dünyanın her yanına yayılması ve yerel özelliklerin eklenmesi ile değişik uygulamaların ortaya çıkması kaçınılmazdı. Bu da tanıma keyfiyetini daha da zor hale sokmuştur. Masonluğun ilk büyük bölünmesi, İngiltere Bü. L.sının “Eskiler” ve “Modernler” isimleri altında iki rakip gruba ayrılması ile olmuştur. Her ne kadar 1813 yılında iki rakip Büyük Loca birleşerek İngiltere Birleşik Bü. L.sını kurmuşlarsa da, birleşmeden önce dünyanın birçok yerine vermiş oldukları beratlar (ve ritüeller) geçerli kalmıştır. Kıta Avrupası ile Latin Amerika’da büyük değişiklikler kabul edilmiş, bir sürü renkli derece ve ritler ilave edilmiştir. Dağılım ve değişik uygulamaların çokluğu karşısında bir Bü. L.nın bir diğerini tanıyabilmesi gittikçe zorlaşmış, ihtissas işi olmuştur.

İNTİZAM NEDİR?
Günümüzde bir Bü. L.nm bir diğerini tanıması, İngiltere, İskoçya ve İrlanda Bü. L.larının müştereken yayınlamış oldukları İntizam ve Tanışma Beyannamesinde* belirtilmektedir.

İngiltere, İskoçya, İrlanda Büyük Localarının “İntizam ve Tanışma Beyannamesi”

Büyük Loca Tanımanın Temel Prensipleri:

1. Menşe intizamı; yani her Büyük Loca’nın muntazam tanınmış bir Büyük Loca veya muntazam şekilde kurulmuş üç veya daha fazla Loca tarafından usulü dairesinde tesis edilmiş olması.
2. Kâinatın Ulu Mimarına ve onun iradesinin tezahürlerine inanmış olmak bütün azaların kabulü için temel şarttır.
3. Tekris olunanlar taahhütlerini “Mukaddes Kitap” üstüne veya gözlerini, açık bulunan bu Kitaba tesbit ederek yapacaklardır. Bundan maksat, tekris edilen kişinin “yukarı’dan aldığı ilhamla taahhütlerine vicdanını bağlamasıdır.
4. Büyük Loca ve Localar yalnız erkek azadan mürekkep olacak ve hiçbir Büyük Loca, kadınları aza olarak kabul eden muhtelif Localarla ve herhangi bir teşekkülle her ne şekilde olursa olsun hiçbir masonik münasebet tesis etmeyecektir.
5. Büyük Loca, kendi kontrolü altında bulunan Localar üzerinde tam ve kâmil bir hakimiyete malik olacak, yani, kendi obediyansına dahil masonluk mesleği veya remzî (Çırak, Kalfa, Üstad) dereceleri üzerinde yegâne ve mutlak otorite sahibi ve kendi kendine idare eden müstakil ve sorumlu bir teşekkül olacaktır. Bu otorite, bu dereceler üzerinde herhangi bir kontrol
6. Büyük Locanın veya ona bağlı bulunan Locaların çalışmalarında Masonluğun Üç Büyük Nuru (Mukaddes Kitap, Gönye ve Pergel) daima mevcut ve açık bulunacaktır; bunlardan Mukaddes Kitap esastır.
7. Locada din ve siyaset münaşa etmek mutlak surette yasaklanacaktır.
8. Eski Landmarklarm esaslarına, mesleğin örf ve geleneklerine mutlak riayet şarttır.

MENŞE:
Tanınmak isteyen bir Bü. L.’nın menşei, Orta ve Güney Amerika ülkeleri için olduğu gibi, çok kere karanlıktır. Ancak berat verdiği tarihte kendinin muntazam olduğu kabul edilen bir büyük locadan beratlarını alan localardan kurulan bir Bü. L. muntazam olabilir. Menşeinin intizamı saptanamayan bir Bü. L.nın tanınması halâ mümkün olmakla beraber, bu kez tanışma muamelesi hem çok karmaşıktır, hem de uzun yıllar sürebilir. İlk önce bu Bü. L. muntazam Bü. L.lar tarafından izlenmeye alınır, izlemenin sonucunda çalışmalarının intizam içinde geçtiğine karar veren Bü. L.lar bu Bü. L.yı tanıyabilirler, tanıma süreci yaygınlaştıktan sonra da ingiltere Birleşik Bü. L.sı, nihayet, bu Bü. L.yı tanıyabilir.

Menşeye verilen önem, Fransa’da Grande Loge Nationale Française’in tanınmasında kilit rol oynamıştır. Türkiye’ye gelince, 1970 yılında B. İngiltere Bü. L.sı tarafından tanındıktan sonra tüm Bü. L.lar tarafından tanınmıştır. Başta Türkiye masonluğunun Fransız Grand Orient kökenli olduğu tahmin edilmiş, fakat sonradan, zamanında muntazam olan (günümüzde intizamını yitirmiştir) Mısır Bü. L.sının etkisi ile kurulduğu ve orjinal sponsorun sonradan gayri muntazam ilan edilmesinde Türkiye’nin taksiratının olmadığı saptanınca, Türkiye Bü. L.sını intizamı kabul edilmiştir.

TOPRAK BÜTÜNLÜĞÜ:
Her Bü. L. bir coğrafi bölgeyi kendi faaliyet sahası olarak tanımlar ve kardeşlik ilişkisi içinde olduğu diğer büyük localar bu egemenliği tanırlar. Hiçbir büyük loca başka bir büyük locanın egemenlik sahasında localar kuramaz. Yeni büyük loca statüsüne kavuşmuş bir ülkede daha önce başka büyük localardan berat almış olarak çalışan localar varsa, özel anlaşma ile çalışmaya devam edebilirler, ancak yeni loca kuramazlar. Bazı Afrika, Asya ve Karaib Adaları ülkelerinde görülebildiği gibi, tek bir muntazam büyük locanın egemenlik sahasında olmayan yerlerde, birkaç büyük locanın paralel olarak faaliyet gösterebildikleri vakidir.

İNGİLTERE’Yİ İZLEMEK:
Mason dünyasında Birleşik İngiltere Bü. L.sının “tanıması” çok büyük ağırlık taşır. İngiltere B. Bü. L.sı en eski, en tecrübeli, en çok locaya sahip ve en çok saygı gören masonik teşekkül olduğundan, bir büyük locayı tanıdığında veya tanımayı geri çektiğinde, birçok büyük loca onu aynı yolda izler.

TANIMA SORUNU VE SEYAHAT EDEN MASON:

1. Bir Mason ancak bağlı bulunduğu Büyük Locanın tanıdığı bir obediyansın localarını ziyaret edebilir.
2. İki ayrı Büyük Locanın matrikülünde gözüken bir mason, ancak her ikisinin de tanımakta olduğu bir Büyük Locayı ziyaret edebilir.
3. Kendi Büyük Locasının tanıdığı bir obediyansa bağlı bir locayı ziyaret eden kardeş, toplantıda kendi Büyük Locasının tanımadığı, ancak ziyaret etmekte olduğu Büyük Locanın tanıdığı bir obediyanstan ziyaretçiler ile karşılaşırsa, toplantıyı nezaket kurallarına uyarak, terk etmelidir.

* En. Muh. Ön. Bü. Üs. Nafiz Ekemen: Arşivlerimiz İçinde 1965 Olayları veya süpervizyon iddiası ileri sürülerek bir Yüksek Şuraya veya diğer bir Kuvvete verilemez veya onlarla paylaşılamaz.

30 November 2020