DIŞ TEMASLAR İÇİN KILAVUZ: XII
FRANSA
Dünya ülkelerinin Masonik tarihleri arasında, herhalde Fransız Mason tarihi en karmaşık olanıdır. Fransa’da muntazam “Fransa Milli Büyük Locası” (Grande Loge Nationale Française = GLNF) yanında, gayı. muntazam olan, ikisi büyük (20000 ve 40000 üye), diğerleri daha küçük olmakla beraber birkaç büyük loca daha vardır. GLNF’in 4O’ı Fransa dışında olmak üzere 635 locası ile 19 adet askeri locası vardır. Askeri locaların ll’i Fransa’da, 8’i İspanya, Hollanda ve Tahi- ti’dedir.
RİT: GLNF bünyesinde çok değişik Rit uygulamaları sergilenmektedir. Başlıcaları: İskoç Riti, Rektifiye İskoç Riti, Emulation ve Amerikan Webb -tipinde değişik Ritler (özellikle California ve Texas Ritleri).
TARİH: Fransa’da Hürmasonluk 1725 -1730 yılları arasında başladı. Bu oluşumda, İngiltere’de başarısız Jako- bin İhtilalinden kaçan İskoç mültecilerin etken oldukları ve böylece Fransa’da İskoç Masonluğunun temelinin atıldığı tahmin edilmektedir. İngiltere Büyük Locasının 1738 yılı kayıtlarında Fransa’da çalışan 3 loca yer almaktadır. Bu 3 loca ile onlara katılan birkaç loca 1736 yılında Fransa Büyük Locasını kurdular.
Başından beri Hürmasonluk Fransız aristokrasisinin içinde gelişmiş, bu nedenle de kısa zamanda üst derecelerle uygulanan değişik Ritlerin sayılı olağanüstü artmıştı. Kurulan yeni dereceler Hürmasonluk içinde huzursuzluk kaynağı olunca, 1768’de Kral XV. Louis Fransa Büyük Locasını kapattı ve Fransa Grand Orient’ı onun yerini aldı.
1789 İhtilalinde, hernekadar ihtilali yapanlarm büyük bir kısmı Mason idiyse de, Kral taraftarlarının içinde de çok Mason vardı. İhtilalden Masonluk büyük zarar gördü ve localarm büyük kısmı kapandı, bu arada da yeni derece arayış furyası duruldu. Napolyon döneminde Masonluk yeniden canlandı ve işgal ordularındaki askeri localarla tüm Avrupa’ya yayıldı. Napol- yon’un Mason olduğuna kanıt bulunmamakla beraber Masonluğu desteklediği ve kullandığı bilinir. Napolyon sonrasında Fransa’da Masonluk radikalleşmeye başladı, tedricen Kiliseye karşı cephe aldı ve nihayet 1877’de tüzüklerinden Evrenin Ulu Mimarına inanma şartını kaldırdı. Bu gelişim üzerine İngiltere Birleşik Büyük Locası ile muntazam Büyük Localarm çoğu Fransa Grand Orient’ı ile münasebetlerini kestiler. Bu durumdan memnun olmayan Kardeşler, 1804 yılında kurulan Yüksek Şûra’nın da desteği ile Fransa Büyük Locasını kurdular (Grande Loge de France). Bu yeni kuruluş Grand Orient ile dostluk münasebetlerini ihdas ederek agnostisizme de yeşil ışık yakınca, muntazam Masonluğa katılamadı. Nihayet 1913 yılında intizam kazanmak
isteyen birkaç loca Grand Orient’dan koparak GLNF’i kurdular. Kurucu localar arasında 1793 yılında kurulan “Le Centre des Amis” Locası ile İngiltere Büyük Locasına bağlı Bordeaux kentindeki 204 No.lu “L’Anglaise” Locası vardı. Kuruluştan hemen sonra başhyan Birinci Dünya Savaşı, iki savaş arasındaki faşist propaganda dönemi ile ikinci Dünya Savaşı nedeniyle bu Büyük Locanın gelişmesi yavaş oldu, ancak 1965 yılında Fransa Büyük Locasından kitle olarak katılan bin Kardeşle güç kazandı, bunu başka katılmalar izledi ve böylece GLNF layık olduğu yere geldi. Bugün bu Büyük Loca dünya Masonluğunda söz sahibi, Viet- Nam’dan Rusya’ya, Siyah Afrika’dan Karaib Adalarına localar açan, Villars de Honnecourt araştırma locasıyla araştırmacılara yeni hedefler gösteren, Portekiz, Gabon, Senegal, İtalya Muntazam Büyük Locası gibi Büyük Locaların kuruluşunu sponsor eden, 1993 sonlarında görkemli yeni Mason Sarayına taşınarak (Tesviye, sayı 11, arka kapak içi fotoğraflara bakınız) daha da prestij kazanan bir uluslararası hüviyet kazanmıştır.
Ziyaretçi için notlar: Başka Büyük Localardan grup olarak katılan Kardeşler kendi Ritlerini beraberlerinde getirdiklerinden, GLNF çok Ritli bir Büyük Loca hüviyetindedir, çalışmalar da muhtelif dillerde yapılmaktadır (“TÜRKAY” Modelinde Türkçe çalışacak bir locanın kuruluşuna sıcak bakıyorlar). Duvar tablosunda o gün toplanan locaların gündemiyle birlikte çalışmaların hangi Ritte olacağı da belirtilir. Böylece ziyaretçi Kardeş için de merak ettiği Rit’de bir toplantıya katılmak fırsatı doğar. Hangi rit olursa olsun, ritüel ezbere icra edilir. Emulation Ritinde çalışan localar genelde ayda bir toplanırlarken, diğerleri onbeş gündebir toplanırlar. Toplantı başlama saati 19.30 la 20.30 arasında değişir. Birkaç loca da, emekli Kardeşlere hizmet etmek üzere, öğleden sonra toplanır.
Kıyafet: Siyah ya da koyu renk elbise, siyah kravat. Ziyaretçi K. kendi regalyasmı getirmelidir.
ADRESLER:
Grand Loge Nationale Française: 12 Rue de Christine de Pisan, 75017 Paris
Tel: 33/1/44158620;
Fax:44158636
Halen birkaç locanın toplandığı Eski Merkez Binaları:
65 Boulevard Bineau, Neuilly-sur-Seine 92200 Paris,Tel:47577575
Paris’in dışındaki adresler: Bescancon:
Hotel du Lion d’Or, 5 Rue Jean-Petit. Bordeaux:
8 Rue Segalier.
Clermont-Ferrand:
3 Rue des Petits Gras.
Dieppe:
29 Rue Paramentier.
Lyon:
22 Rue Montesquieu.
Le Mans:
9 Rue Gastelier.
Marseille:
Club Ecossais, 78 cours Lieutad.
Metz: 9 Rue des Etats-Unis, Montigny-Les-Metz.
Nice:
32 rue de Postes.
Orleans:
94 Rue de Hameau.
Perpignan:
3 rue Adam.
Poitiers:
51 Grand Rue.
Rouen:
48 Rue Stanislas Girardin.
Strasbourg:
1 Rue du Pints.
Toulouse:
34 Rue Gabriel Peri.
Tours:
8 Rue de la Bourde.
Kaynak: Tesviye Dergisi Sayı 12