Blog

DIŞ TEMASLAR İÇİN KILAVUZ: IX

İSKANDİNAV ÜLKELERÎ’NDE ZİYARET

İSKANDİNAVYA

Dünya Masonluğunda İskandi­nav ülkelerinin, kendilerine özgü rit- leriyle, özel bir yeri vardır. Norveç, İs­veç ve İzlanda Bü. L. lan yalnız İsveç veya İskandinav Ritinde çalışırlar; Da­nimarka’da çoğunluk İsveç Ritinde kalmakla beraber Emulation Riti de uygulanmaktadır. Finlandiya Bü. L. ise İskandinavya’da bir istisna olup Amerikan Webb tipinde bir Ritte çalı­şırlar.

1989 yılında yaklaşık 25 kişilik bir Norveçli Masonlar grubu ülkemizi zi­yaret etmişler ve 35 No.lu Freedom Locamızda Ritlerinin özelliklerini an­latmışlar ve ritüellerinden uygulama­lar sergilemişlerdi.

İSVEÇ:

İsveç’de Masonluğun ilk gelişme­leri İsveç aristokrasisinin kontrolünde olmuş ve İsveç Ritinde aristokratik et­ki kalıcı olmuştur.

Paris’te görevi esnasında tekris edilen süvari subayı Kont Axel Wre- de-Sparre’nin Stokholm’de kayınbira­deri Kont Carl Gustaf Tessin’i 1735 yı­lında tekris ettiği ve halen faal olan Den Nordiska Forsta (İlk Kuzey Loca sı) adlı locayı kurduğu bilinmektedir.

Çelil LAYIKTEZ

V.VAVAWAWW.VA\SV\WV.^,?>V_l‘.‘.‘^,.V.‘.V.’.’.W.V.’.W.’,V..^,?.V.V.^q.\S\WAVX‘.^,.VAV^XWAW.WXW₍ St. Andrew localarının ilki de 1756 yı­lında Den Nordiska Cirkeln (Kuzey Dairesi) adıyla, Carl Fredrik Eckleff ve 6 Kardeş tarafından, Hristiyanlık esas­ları üzen ne kuruldu. Sonradan Kral Karl XIII olan Dük Kari sistemi geliş­tirdi ve ilki 1780, ikicisi de 1800 yılında olmak üzere, iki ritüel revizyonu ile şimdiki mantıki 10 derecelik sistemi kurdu. 1811 yılında da Kral, “Kral XIII. Kari Kraliyet Derecesi”ni ilave ederek sistemi tamamladı. Kral bu dereceyi bir devlet nişanı olarak, ancak yalnız 11 dereceli masonlara verdiğinden, derece aslında sivil bir (order) şeref rütbesi, sınıfıdır. İsveç’in dışında, di­ğer İskandinav Ritinde çalışan Büyük Localarda 11 ci dereceyi Yüksek Şûra tevcih eder.

İsveç’de Hürmasonluk Kral aile­sinden Büyük Üstatların yönetimine 200 yıldır gelişmeye devam etmekte­dir.

İsveç Riti 4 ayrı sınıftan oluşur:

1. St. John dereceleri (Mavi Loca­lar):
2. Çırak
3. Kalfa
4. Üstat
5. St. Andrew (İskoç) dereceleri:
6. Çırak Andrew
7. Kalfa Andrew
8. Üstat Andrew

• Şapitr Dereceleri:

7. 7. Pek Şerefli Doğu Şövalyesi
   8. Pek Şerefli Batı Şövalyesi
   9. John Locasının Nurlu Karde­şi
   10. Andrew Locasının Pek Nurlu Kardeşi
   11. Sistem piramidinin tepesinde:

7. Kızıl Haç Şövalyesi En Nurlu Kardeş.
8. Bu son derecenin, daha önce de anlatıldığı veçhile, aynı zamanda hem masonik hem de sivil derece olduğun­dan, masonik tarihinde özel bir yeri vardır. Bu dereceye sahip masonların sivil görevleri esnasında dahi derece­nin nişanını takmaları beklenir. Büyük Üstadın Yüksek Şûrasının tüm üyeleri dahil olmak üzere, bu dereceye yücel­tilmiş kardeşlerin sayısı 50’yi geçmez.İsveç Ritinde her derece için tek bir ritüel vardır ve hiçbir variasyona izin verilmez. Ritüellerin basılması ya­saklanmış olduğundan, Üs. Muh. in kürsüsü üzerinde tescil edilmiş, imza­lı mühürlü, bir el yazması ritüel bulu­nur ve bu ritüele harfiyen uyulması beklenir. Yeknesaklığı garantilemek üzere de Üs. Muh. seçilen Kardeş, ölünceye veya istifa edinceye kadar görevinde kalır. Üs. Muh. seçilebil­mek için bir Kardeşin 10 cu dereceye sahip olması gerekir. Her locada dört Üs. Muh. vekili bulunur, ve bunlar da dahil olmak üzere tüm görevliler her yıl seçilirler, temayüle göre de üç yıl görev yaparlar. Her görevin vekilleri vardır ve ritüellik çalışmalarına katı­lırlar. İsveç’de localar her hafta toplan­dıkları için bunlar gerekli tedbirlerdir; ayrıca görevli sayısı çoğaldıkça de­vam ve ilgi artar. Sütunları süsleyen Kardeşler koyu renk elbise, görevliler frak, Üs. Muh., Nâ.lar ve Merasim Üs­tadı ayrıca silindir şapka giyerler. Eski operatif localarda olduğu gibi Nâ.la- rın her ikisi de Batıda oturur.

   İsveç Ritinin bir diğer özelliği de Kardeşlik Kulüpleridir. Bu kulüpler genelde bir locayı destekliyecek nüfu­sa sahip olmıyan küçük yerleşim böl­gelerinde yaşayan masonlar tarafın­dan kurularak, ritüellik çalışma, kon­ferans celseleri ve eğitim çalışmaları yaparlar, görevlilerini seçimle işbaşı­na getirirler, ancak tekris ve terfi mera­simlerini icra etmezler. Üyelerin mut­laka bir mavi locaya bağlı olmaları ge­rekir.

   İsveç Ritinde otomatik terfi yok­tur. Derecesi yükselecek Kardeşlerden devamlı ve konularına hâkim olmaları beklenir.10 dereceye normal yüksel­me süresi 20 yıldır. Her derece, Büyük Üstat ve Yüksek Şûrasına bağlı kal­makla beraber, kendi içinde otonom­dur.

   İsveç Riti Hristiyan bir Rittir. Hristiyan olmayanlar kabul edilmez­ler. Başka bir ülkede tekris olmuş ve Hristiyan olmayan mason, kardeş mu­amelesi görür, derecesine uygun çalış­malara ziyaretçi olarak katılabilir, an­cak tebenni edemez.

   Şimdiki İsveç Kralı Carl XVI Gus­taf İsveç Büyük Locasının hâmisidir ve amcası Prens Bertil Büyük Üstat- dır.

   ZİYARET:

   Bir İsveç Locasını ziyaret etmek isteyen Kardeşin ilk önce Stok- holm’daki muhteşem Baat Sarayı’na (Büyük Mabed ve İdari bina) uğrama­sı gerekir. Bu dev bina, Kent Hender­son Kardeşin deyimiyle, dünyanın en görkemli masonik binasıdır. Başlan­gıçta kraliyet sarayı olarak inşa edilen bina sonradan Kral tarafından mason­luğa tahsis edilmiştir. 1660 yılında in­şa edilen saray “U” şeklinde olup Bü­yük Mabed, küçük mabedler, kütüp­hane, müze ve idari bölümleri içerir. Sarayın ön tarafını fer forje parmaklık ve kapı süsler. Sarayın ağır iç tezyina­tında freskler ve siyah mermer sütun­lar dikkat çeker, sarayın bir rehberin refakatinde gezilmesi mümkündür ve tavsiye edilir.

   HASENAT:

   Yıllık hasenat miktarı 12.000.000 İs. Kur. civarındadır. Ana yardım sa­haları:

   • Geriatri dalında bilimsel araştır­ma
   • Geriatrik faaliyetler
   • Gençelerde uyuşturucu ile mü­cadele
   • Sakat gençlere yardım
   • Toplum dışı kalan gençlere yar­dım
   • Genç sanatçı, yazar ve zanaatçı­lara yardım ve burs temini.

   İSTATİSTİKİ BİLGİ:

   İsveç’de halen 18500 mason, 39 mavi loca, 20 St. Andrew locası (4-6), 8 Şapitr veya Bölge Büyük Locası (7-10), ile üçü Finlandiya’da olmak üzere 67 Kardeşlik Kulübü vardır.

   ADRES:

   Grand Secretary,

   Frimurareorden, Nybrokajen 7, 1 tr.

   S-lll 48 Stockholm

   Tel. : (0) 86796010

   FAX: (0) 86119923

   DANİMARKA

   Bir Alman baron Kopenhag’da ilk bilinen loca olan St. Martin Locasını 1743 yılında kurdu. Loca 1749 yılında İngiltere’den berat alarak intizam ka­zandı. Bu locayı, İngiltere ve Alman­ya’dan berat alan başka localar izledi. 1792 yılında Danimarka Krallığı, Kra­lın Büyük Üstat olması şartıyla, ma­sonluğu tanıdı; 1950 yılma kadar Kral Büyük Üstat olarak görev yaptı, 1950 den sonra da Masonluğun Hâmisi ün- vanını alarak fiili Büyük Üstatlığı bı­raktı.

   Kralın Büyük Üstat olmasıyla İs­veç Riti Danimarka localarında uygu­lanmaya başlandı ve 1855 yılında mec­buri tek Rit halini aldı. Bu arada, İsveç Ritinde çalışmak istemiyen localar 1929 yılında gayri muntazam bir Bü­yük Loca kurdular. Bu Bü. L. 1961 yı­lında Emulation Ritini kullanmaya de­vam edebilme şartıyla, Danimarka Bü. L.na katıldı. Günümüzde Danimarka Bü. L. çift Ritte çalışmaktadır. İsveç Ri­tinde, 1-3 derecelerinde çalışan 36 ma­vi loca; 4-6 derecelerinde çalışan 9 St. Andrews locası; 7-10 derecelerinde ça­lışan 4 Şapitr; 2 Steward Locası ile İs­veç’de olduğu gibi, 35 Masonik Kulüp faaliyet göstermektedir. Ayrıca, Emu­lation Ritinde çalışan ve ayrı bir Bü­yük Sekreter Yardımcısına bağlı 32 lo­ca daha vardır.

   Kopenhagdaki ana binaları, inşa­atı 1920 yılında biten bir Masonik sa­raydır. Her derece için tefrişatı sabit ayrı mabedlerin bulunduğu binada 455 oda vardır. Tavan yükseklikleri 4.5 ile 6.00 m. arasında değişmekte, duvarları resim, heykel ve el işlemesi halılar kaplamaktadır.

   Danimarka’da İsveç Riti Hristi- yan özelliklerini saklarken, Emulation Ritinde çalışan localarda, tüm dünya masonluğunda olduğu gibi, her din­den kardeşlere rastlanabilinmektedir.

   İsveç Ritinde çalışan localarda Üs. Muh. 1er ömür boyu görev yapmak üzere seçilirler. Ancak üst derecelerde görev yapabilmek için istifa ettiklerin­de veya herhangi bir nedenle görevle­rine devam edemediklerinde, yeni Üs. Muh. Büyük Üstadın önerdiği 3 dene­yimli kardeş arasından loca tarafın­dan seçilir.

   ZİYARET:

   Kopenhag’da Bü. L., içinde müze ve kütüphanesi olan görkemli bir bi­nadadır. Ziyaret detayları İsveç’le ay­nıdır. Ziyaretçi K. siyah veya koyu renk elbise giymeli ve kendi regalyası- nı beraberinde getirmelidir. Localar nisbetten erken saatte toplanırlar, zi­yaretçi kendi yemek parasını öder, ye­mek esnasında kısa bir konuşma yap­ması

   istenebilir.

   ADRES:

   Grand Secretary

   P.O.Box 2563

   Blegdamsvej 23

   DK 2100, Copenhagen

   İZLANDA

   İzlanda’nın masonik tarihi kısa­dır. Danimarka’dan aldığı beratla ilk loca 1919 yılında kuruldu. Danimar­ka’nın müstemlekesi olan İzlanda 1944 yılında özgürlüğüne kavuştu ve 1951 yılında Büyük Locasını kurdu.

   İzlanda’nın ilk Cumhurbaşkanı, Sveinn Bjornsson K., aynı zamanda Büyük Üstat oldu.

   Halen İzlanda’da İsveç Ritinde ça­lışan 11 mavi loca, 2 St. Andrews Loca­sı ile iki Şapitr ve 6 Masonik Kulüp mevcuttur.

   Mavi localar her hafta toplanırlar. Son zamanlarda Kilisenin saldırıları­na muhatap olan İzlanda Masonluğu içine dönük bir manzara arzetmekte- dir.

   Ziyaret ile diğer detaylar Dani­marka ile aynıdır.

   ADRES:

   Grand Secretary

   Masonic Temple

   Skulagata 55 – Reykjavik

   Kaynak: Tesviye Dergisi Sayı 9

30 November 2020