TARİHTE “CUMHURİYET” İSİMLİ İLK LİSE
HÜRMASONLUĞUN LAİK ÎLKÖĞRENİME HİZMETLERİ:
OKUL VE EĞİTİM
Sürekli ve hızlı değişim içinde olan ve globalleşen sorunlarıyla medyaların etkisinin günden güne artan dünyamızda, ezberden kurtulan, araştırmaya dayalı, ufukları genişleten, sorgulayıcı laik eğitim şart olmuştur. XXI. inci yüzyılın meydan okumalarmı yanıtlayacak eğitim sistemi tüm gençlere profesyonel yaşam için gerekli yapılanma ve nitelendirilme ile kültürel referansların öğrenimini sağlamalıdır.
Okul, askerlik gibi, toplumdaki çelişkilerin eritildiği potadır. Okul öğretici olmalı, bilinçli vatandaş yetiştirmeli, gittikçe artan bir nüfusta ve ademi merkeziyetin egemen olduğu dünyamızda olumlu nitelikleri sağlamalıdır.
Okula sevilerek gidilmelidir. Okul duyuları keskinleştirmeli, spora özendirmeli, özgür düşünceye, hayal gücüne kanat takmalı- dır.
! EĞİTİMCİ
‘ Böyle bir eğitim sisteminin kilit taşı eğiticilerin eğitimidir. Eği
tim eyleminin kalitesi eğiticinin kültür seviyesine ve beynine nakşedilmiş olan değerlere bağlıdır.
Yüzyıllar boyunca, sağlam bir eğitim alan eğiticinin zaman içinde, tecrübenin de yardımı ile mesleğinde yükseleceği sanılıyordu. Doğal meslekî merak yeniliklerin izlenmesi için yeterli olacaktı. Oysa, ileri ülkelerde artık, teknik bilimlerde olduğu gibi, eğiticilerin de sürekli eğitimi programlanmıştır.
Yetenekli kişilerin eğitimi meslek olarak seçmeleri için, eğitimin sosyal açıdan kabul edilebilir bir meslek haline gelmesi gereklidir. Atatürk döneminde öğretmenlik şerefli bir meslekti. Ailelerini geçindirebilmek için, öğretmenlerin bir ikinci meslek icra etmeleri gerekmemelidir. .
BİLİNEN İLK LAİK MİLLİ EĞİTİM YASASI VE
JULES FERRY „
Clemente Amitie ve Alsace – Lorraine Localarının üyesi Jules Ferry, III. Napoleon döneminde ve 1871 bozgunundan sonra Millî
Mücadele hükümetlerinde Milletvekili, sonradan Vali, Bakan, Başbakan ve Senato Başkanı görevlerinde bulunmuştu. Jules Ferry adı, 28 Mart 1882 tarihli eğitim yasasının adı ile özdeşleşmiştir. Bu yasaya göre, 6-13 yaş arası tüm erkek ve kız çocuklara eğitim zorunlu, parasız ve laik olacaktır.
LİSE:
Büyük Fransız Devriminin felsefesini geliştiren “Les Neuf Soe- urs” (Dokuz İlham Perisi) Locası üyeleri, 1785 yılında, laik halk eği
timi için “Lise” adını verdikleri bir genel eğitim müessesesini, ilk defa, kurdular.
Kuruluş amacı: bilimde edinilen başarılan halk dilinde halka anlatmak.
Başlıca kurucular: Marmontel, Condorcet, Garat, Laharpe, Fo- urcroy, Deparcieux gibi ünlü ansiklopedisi ve devrimci Kardeşlerdir.
Devrim yıllarında, Lisenin adı “Cumhuriyet Lisesi” (Lycee Republicain) olarak değiştirilmiştir.
Celil Layiktez
Kaynak: Tesviye Dergisi Sayı 50